Autor: Adam Mickiewicz
Na skróty
Pieśń Filaretów
Jest przykładem młodzieńczej twórczości poety, powstała w okresie wileńsko-kowieńskim (1820). Była śpiewana na Zebraniach Zgromadzenia Filaretów – tajnego związku młodzieży wileńskiej. Założyli je członkowie Towarzystwa Filomatów, do którego należał Mickiewicz.
Jest to wyraz atmosfery i doświadczeń z czasów studenckich. Tematyka biesiadna. Forma wypowiedzi – toast. Piją polski miód, wino. Nastrój wiersza jest sielankowy. Pojawia się epikureizm:
|
Hej, użyjmy żywota! Wszak żyjem tylko raz; Niechaj ta czarna złota Nie próżno wabi nas. |
Poeta zwraca się do grup towarzystwa studenckiego. Do studentów historii kieruje słowa, aby naśladowali starożytnych Greków, Rzymian. Prawnikom chce powiedzieć aby ustalili nowe sprawiedliwe prawa. Uważa także, że należy poznawać smak miłości, aby korzystać z życia, aby stawiać sobie wysokie zamiary i cele, a siły na pewno się znajdą. Ta pieśń wzywa do radości.
|
Cyrkla, wagi i miary Do martwych użyj brył, Mierz siły na zamiary, Nie zamiar podług sił. Bo gdzie się serca palą, Dobro powszechne skalą, Jedność większa od dwóch … |
Hej, radością oczy błysną
Pieśń filomacka, przesłana do Wilna (z Kowna) do przyjaciela Franciszka Maleskiego, jednen z filomatów, w listpadzie 1819r.
Na obchodzone w listopadzie 1819 r. imieniny Franciszka Malewskiego, jednego z filomatów, Mickiewicz przesłał z Kowna
| Hej, radością oczy błysną I wieniec czoła okrasi. I wszyscy się mile ścisną: To wszyscy bracia! To nasi! Pochlebstwo. chytrość i zbytek Tu wspólne koją cierpienia: Ale kto w naszym jest gronie,
Dojdziemy, choć przykrą drogą, |
Autor żałuje, że nie może spotkać się z przyjaciółmi.
Toasty
Mówi o pojęciach fizycznych, np. butelka lejdejska w zabawny sposób. W wierszu występują tzw. jamby.
| Co by było wśród zakresu, Na którym ludzie rzuceni, Bez światła, ciepła, magnesu I elektrycznych promieni? Co by było? – zgadnąć łatwo: Lecz cóż po światła iskierce, Pełnych światła i zapału Tak gdy zrośniem w okrąg wielki |