Motyw umierania i śmierci w średniowiecznej literaturze

Opracowanie motywu umierania i śmierci w średniowiecznej literaturze:

Pieśń o Rolandzie

Roland, jak przystało na idealnego rycerza, przyjął śmierć z godnością i starannie, świadomie przygotował się do jej nadejścia, o czym utwór informuje bardzo szczegółowo. W obliczu zbliżania się armii Karola, poganie uciekają w popłochu. Mdlejący z wysiłku Roland nie może ich ścigać na zranionym koniu.  Znosi ciała poległych towarzyszy, biskup Turpizm błogosławi je. Umierający Roland nie ma już sił, by zniszczyć swój miecz (zwany Durendalem, zdobyty na Saracenach). Leży na ziemi, modląc się. Wyciągając, na znak hołdu, prawą rękawicę ku Bogu, umiera na zielonym pagórku z czterema marmurowymi głazami. Aniołowie zabierają jego duszę do raju. Nad jego trupem płakał sam cesarz Karol Wielki. Jego śmierć była piękna, podniosła: Ofiarował Bogu swą prawą rękawicę, święty Gabriel wziął ją z jego dłoni. Opuścił głowę na ramię: doszedł ze złożonymi rękami do swego końca. Bóg zsyła mu swego anioła Cherubina i świętego Michała Opiekuna; z nimi przyszedł i święty Gabriel. Niosą duszę hrabiego do raju. Roland, Oliwier i Turpizm mieli piękny pogrzeb, leżeli w białych trumnach.

Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią

Utwór opowiada o wielkim mędrcu Polikarpie, który prosił Boga o możliwość zobaczenia Śmierci za życia. Bóg go wysłuchał, Polikarpa odwiedziła upersonifikowana Śmierć: przemawiając do Polikarpa, groziła wszystkim ludziom, wyliczała ich grzechy, zapewniała, że nikt nie uniknie jej kosy: bez względu na pozycję społeczną, zamożność, nawet czyny. Wysiłki lekarzy niczego nie mogą zmienić.  Śmierć z tego wiersza to naga płeć żeńska, przepasana chustą, chuda, blada, ma żółte lica, ciało rozkładające się, nie ma warg, jest nieprzejednana, ale ponieważ jest sługą Boga, daje też ludziom rady jak winni postępować, by nie budzić gniewu Najwyższego. Przede wszystkim gani ludzkie przywiązanie do, w gruncie rzeczy mato istotnych spraw doczesnych, szczególnie niechętnie odnosi się do przekupnych sędziów i rozpustnych zakonników.

Boska komedia – Dante Alighieri

Poetycka wędrówka Dantego przez piekło (u bramy przy wejściu znajduje się napis – Ty, który wchodzisz, żegnaj się z nadzieją. Słychać tam okropne jęki, żale, krzyki, powietrze jest czarne, osy i mszyce kąsają ciała grzeszników. Lucyfer miał skrzydła jak nietoperz, po 2 pod każdym licem.)

Literatura:

  • Pieśń o Rolandzie
  • Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią
  • Boska komedia – Dante Alighieri