Sztuka oświecenia rozwija się głównie w dwóch kierunkach: klasycznym i rokokowym. Obydwie tendencje widoczne są w architekturze i malarstwie Francji.
KLASYCYZM – pełen spokoju i umiary, dostojny, uroczysty, estetyka i surowość ozdób.
Architektura:
Pojawiają się kolumny, symetria, wysokie budynki, duże okna wprowadzające światło, bryły. Klasycyzm triumfuje we Francji najwcześniej bo już za Ludwika XIV. Z drugiej połowy XVIII w. pochodzą znajdujące się w Paryżu: Panteon, Kościół Inwalidów, kaplica pałacowa w Wersalu (siedziba królewska otoczona geometrycznym ogrodem. W ogrodzie francuskim panuje ład, porządek i symetria. Symetrycznie przycięte krzewy i symetria strumieni z fontanny, np.Wilanów, park Oliwski. Zapowiedzią klasycyzmu w Anglii jest katedra św. Pawła w Londynie, budynek British Museum i gmach teatru Convent Garden. W Niemczech w stylu klasycznym zbudowano Teatr Królewski w Berlinie.
W Polsce klasyczne budowle wznosił architekt króla Stanisława Augusta: Dominik Merlin twórca m.in. pałacu na wodzie w Łazienkach.
Rzeźba:
Ukazuje piękno ludzkiego ciała, dynamikę ruchów. Przedstawicielami klasycyzmu w rzeźbie są Antonio Canova oraz Berthold Thordwaldsen
Malarstwo:
Dominują sceny mitologiczne, o prostej kompozycji. Najwybitniejsi przedstawiciele to francuzi:
- Nicolas Poussin
- Claude
- Lorrain
- Jean August Dominique – mistrz chłodnych, wystudiowanych portretów i patetycznych scen zbiorowych
- Jacque Louis Dawid – autor m.in. Przysięgi Horacjuszów i Portretu pani Recamier. Jego obrazy charakteryzuje chłodna kolorystyka, wyraźne kontury i posągowe ujęcia postaci, był najsłynniejszym malarzem tego okresu.
ROKOKO – styl dekoracyjny, kameralny, subtelny, pojawia się za panowania Ludwika XV (1715-1774). Nazwa wywodzi się od charakterystycznego dla tego okresu ornamentu opartego na motywie muszli z fr. rocaille. Sztuka różnych ozdób, główny z nich w kształcie powykręcanej litery S.
We Francji to niewielkie budowle ogrodowe i strojne, ale zarazem lekkie dekoracje wnętrz. W Niemczech, np. pałac Sanssuoci w Poczdamie. W Polsce dzieło arhitekta Jakuba Fontany – pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim.
Rokoko w malarstwie: We Francji pogodne sceny rodzajowe Antoine’a Watteau, przesycone erotyzmem niezywkle dekoracyjne obrazy Francois Boucher’a. W Polsce Francuz Jan Piotr Norblin działający pod wpływem Watteau, był to malarz i grafik w służbie magnackiej rodziny Czartoryskich Portrety Włocha Marcello Bauiarellego pierwszego malarz narodowego króla Stanisława Augusta.