Motyw bezdomności

Opracowanie motywu bezdomności:

Bezdomność – człowiek bezdomny to osoba nie mająca domu, schronienia, musi tułać się po świecie. Może nim być wygnaniec, żebrak czy sierota.

Stary Testament

Już pierwsi ludzie na mocy wyroku boskiego zostali wygnani z raju. Adam i Ewa musieli odtąd pracować, poznali co to ból i strach. Gdy utracili schronienie jakim był Eden zaczęli sami się o siebie troszczyć.

Jedni z pierwszych bezdomnych to także naród wybrany, wyprowadzony po trzydziestu latach niewoli z ziemii egipskiej. Ludzie porzucili swoje domy i udali się na długoletnią tułaczkę po pustyni.

Nowy Testament

Pierwszym bezdomnym z Nowego Testamentu jest malusieńki Jezus i jego rodzice. Józef i Maryja tułali się nie mogąc znaleźć schronienie nawet w gospodzie. Niedługo po tym ponownie zostali skazani na tułaczkę, gdy Herod usłyszał że narodził się król Żydowski, wydał rozkaz zabicia wszystkich nowo narodzonych chłopców żydowskich. Rodzice zabrali więc syna i uciekli do Egiptu.

Bezdomny dobrowolnie stał się syn marnotrawny, porzucając dom rodzinny i wyruszając w świat ze swoją częścią majątku. Zrozumiał swój błąd dopiero, gdy  stracił wszystkie pieniądze na przyjemności. Zatrudnił się wtedy jako pastuch świń musiał mieszkać i jeść z nimi z jednego koryta. Uświadomił sobie wtedy, że pasterze pracujący u jego ojca żyją lepiej niż on teraz. Zapragnął zatem powrotu do domu rodzinnego, z pewnością nie spodziewał się, że ojciec przyjmie go z tak wielką radością, że wyprawi na jego cześć wielką ucztę.

Mitologia

Przez dziesięć lat Odyseusz błąkał się po morzach nie mogąc odnaleźć właściwej drogi do rodzinnego domu. Powrót skutecznie utrudniali mu nieprzychylni bogowie. Pomimo wielu przeciwności losu Odyseusz dotarł do domu, wybił zalotników i objął władzę.

Dzieje Tristana i Izoldy

Gdy Tristan ocalił Izoldę przed trędowatymi, kochankowie ukryli się w lesie moreńskim, najpierw spali w legowiskach z liści, później Tristan naciął gałęzi i zbudował szałas, a Izolda wysłała go gęstym mchem.Jedli tylko mięso dzikich zwierząt i spali w legowiskach. Mimo tych wszystkich przeciwności ich miłość nie wygasła.

Legenda o św. Aleksym

Aleksy porzucił swoją żonę jeszcze w noc poślubną, przed skonsumowaniem związku małżeńskiego. Zabrał tyle kosztowności ile mógł udźwignąć i opuścił dom rodzinny. Majątek rozdał biednym i od tego momentu wędrował po świecie jako żebrak. Dopiero po latach powrócił do rodzinnego kraju i zamieszkał pod schodami domu swojego ojca. Spędził tam resztę życia z pokorą przyjmując wszystkie przykrości jakie spotykały go ze strony służby.

Konrad Wallenrod – A. Mickiewicz

Od młodości Walter Alf pozbawiony był domu. Jako dziecko po zamordowaniu mu rodziców przez Krzyżaków został uprowadzony do Prus, tam jego starannym wychowaniem zajął się mistrz krzyżacki, ale w chłopcu pozostał w pamięci widok pożaru domu rodzinnego i krzyk matki, dlatego później zrezygnował ze spokoju, szczęścia i własnego domu w imię celu, którym było zniszczenie Zakonu.

Ludzie bezdomni – S. Żeromski

  • bezdomność materialna – bieda, brak domu, proletariat żyje w nieodpowiednich warunkach, bezdomni w Paryżu, Zagłębie, Cisy
  • bezdomność duchowa (moralno-ideowa) dotyczy tych, co nie mają swego miejsca na ziemi, Joanna – nadzieja na stworzenie rodziny z Judymem, Judym – rezygnuje z domu dla idei, Korzecki – nieszczęśliwy, dekadent
  • bezdomność narodowo-społeczna – ci, którzy opuszczają ojczyznę z różnych względów. Tomasz Judym koresponduje z Leszczykowskim, przymusowym emigrantem. Wiktor Judym, wyjeżdża w poszukiwaniu pracy po to, by mieć lepszy byt.

Literatura:

  • Biblia (Księga Rodzaju)
  • Mitologia
  • Legenda o św. Aleksym
  • Dzieje Tristana i Izoldy
  • Legenda o św. Aleksym
  • Wielki Testament – F.Villon
  • Król Lear, Król Henryk IV – W.Szekspir
  • Pieśń w ucisku – Z.Morsztyn
  • Świętoszek – Molier
  • Kandyd – Wolter
  • Cierpienia młodego Wertera -J.W.Goethe
  • Giaur -G.G.Byron
  • Konrad Wallenrod, Sonety krymskie, Dziady cz.III i IV – Adam Mickiewicz
  • Kordian, Rozłączenie, Hymn, Testament mój – J. Słowacki
  • Pielgrzym – C.K.Norwid
  • Ojciec Goriot – H.Balzak
  • Moja bohema – Artur Rimbaud
  • Ludzie bezdomni, Siłaczka, Przedwiośnie – Stefan Żeromski
  • Zbrodnia i kara – Fiodor Dostojewski
  • Miłosierdzie gminy – Maria Konopnicka
  • Lalka – B.Prus
  • Lord Jim – J.Conrad
  • Chłopi – Władysław Stanisław Reymont
  • Noce i dnie – M. Dąbrowska
  • Granica – Z.Nałkowska
  • Mistrz i Małgorzata – M.Bułhakow
  • Mały książę – A. de Saint-Exupery
  • Żołnierz polski – W.Broniewski
  • Kwiaty polskie – J.Tuwim
  • Pierwsza przechadzka – L.Staff
  • Niemcy – L. Kuczkowski
  • Kolumbowie. Rocznik 20 – R.Branty
  • Ósmy dzień tygodnia – M.Hłasko
  • Pamiętnik z powstania warszawskiego – Miron Białoszewski
  • Antygona w Nowym Jorku – Janusz Głowacki

Film:

  • Terminal, reż. Steven Spielberg
  • Nieustające wakacje, reż. Jim Jarmusch

Przydatne cytaty:

  • Dom polski (…) to ojczyzna, a inne kraje to hotele – J.Tuwim