Aleksander Fredro

Aleksander Fredro – urodzony 20.VI.1793r. w Surochowie pod Jarosławiem (zabór austriacki. Zmarł 15.VII.1876r. we Lwowie. Jedno z dziesięciorga dzieci wicemarszałka koronnego w Sejmie Stanowym Jacka Fredry, który dzięki swojej zaradności otrzymał tytuł Hrabi. Dzieciństwo spędził w Bieńkowej Wiszni, niedaleko Lwowa. W 1805r. napisał dziecięcą komedię Strach przestraszony. Rok później zmarła mu matka, a ojciec przeprowadził się z dziećmi do Lwowa. Aleksander uczył się w domu u prywatnych guwernerów. Mając 16 lat zaciągnął się do wojska Józefa Poniatowskiego, w czerwcu awansował na podporucznika 11 pułku ułanów. Uczestniczył w kampanii w 1812r. Wreszcie w grudniu 1812r. dotarł do Wilna, gdzie ciężko chorował na tyfus, dostał się do niewoli rosyjskiej. Został odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Po sześciu miesiącach uciekł w chłopskim przebraniu. Brał udział w kampanii pruskiej i francuskiej, jako oficer ordynansowego sztabu generalnego (1813-1814). Brał udział w wielu bitwach, pod Dreznem, pod Lipskiem – za co otrzymał order Legii Honorowej. Po upadku Napoleona podała się do dymisji, w stopniu kapitana. W 1815r. wrócił do majątku rodzinnego pod Lwowem. tam gospodarował z ojcem i braćmi, a później sam gospodarował. W 1828r. zmarł jego ojciec i w tym samym roku ożenił się z hrabiną Skarpkową – Zofią z Jabłonowskich. Nie brał udziału w powstaniu, ale pracował wtedy w Obywatelskim Komitecie Pomocy dla powstania. Reprezentował w sejmie stanowym galicyjskie ziemiaństwo. Fredro był wrogiem wszelkiej konspiracji oraz zwolennikiem legalizmu i stopniowych zmian oraz zdobywania autonomii w ramach Cesarstwa Austriackiego. Protestował w wielu artykułach przeciwko cenzurze, domagając się autonomicznych praw dla Galicji. W latach 1850-1855 państw Fredrowie przenieśli się do Paryża, gdzie mieszkał ich syn, który nie mógł powrócić do kraju z powodu kampanii węgierskiej. Gdy udało mu się wrócić do Polski, osiadł we Lwowie. Chorował przez co nie udzielał się publicznie. W 1865r. społeczeństwo złożyło mu hołd, na jego cześć zorganizowano wielką uroczystość oraz wręczono mu pamiątkowy medal.

Twórczość Aleksandra Fredry:

  • 1818 – Pan Geldbard
  • 1819 – Zrzędność i przekora
  • 1821 – Mąż i żona
  • 1822 – Cudzoziemszczyzna, Nowy Don Kichot
  • 1825 – Damy i huzary, Ogródki i poeta
  • 1826 – Przyjaciele
  • 1827 – Dyliżans
  • 1831 – Dziennik wygnańca
  • 1832 – Pan Jowialski, Śluby panieńskie, Nieszczęścia najszczęśliwszego męża
  • 1833 – Zemsta, Dożywocie
  • 1844 – Pamiętnik, Trzy po trzy

oraz liryki i bajki.

Pierwszy okres twórczości 1818-1835. Po 1835r. zamilknął, gdyż krytykowano jego utwory.

Drugi okres twórczości: 1855-1868, to utwory mniej ważne, no. Ożenić się nie mogę 1859, Rewolwer 1861. Wydanie pośmiertne: Zapiski starucha 1880r.

Pro memoria – Dla pamięci. Napisana w treści rozrachunkowo-żartobliwej. To wierszowana autobiografia, wobec której autor ma dystans. Jego przygoda literacka to jakby przypadek. Zaczął pisać komedie, bo będąc w Paryżu chodził do teatru. Te komedie całkiem dobrze przyjmowano w Warszawie. Nie angażował się w działania wojenne (komedie nie patriotyczne, za co krytykował go szczególnie Goszczyński), więc pisał o beztroskiej szlachcie. Wady, które krytykuje są aktualne do dziś. Przyjął inną formę literatury, nie pisał, np. tj. Mickiewicz.