Hymn Smutno mi, Boże!
Autor: Juliusz Słowacki
Powstał w 1836r. w pobliżu Aleksandrii, w trakcie morskiej podróży J.Słowackiego. Utwór smutny, smutek uzyskany dzięki powtórzeniom wersu Smutno mi, Boże!, który pełni rodzaj refrenu, rytmiczność sugeruje już sam tytuł: hymn, utwór jest więc przeznaczony do śpiewu. Wywołuje nostalgię, tęsknotę za ojczyzną, jej przyczyny:
- koniec dnia,
- przelatujące bociany, które kojarzą się z polskim krajobrazem
- uczucia synowskie do matki (ojczyzny)
- duża odległość od ojczyzny
Dziecko jest symbole niewinności, zgodnie z kulturą chrześcijańską, występuje więc odwołanie do tradycji chrześcijańskich. Dziecko ma wstawić się u Boga, za podmiotem lirycznym. Modli się jednak niepotrzebnie, gdyż on skazany jest na tułaczkę – motyw pielgrzymstwa. Występują peryfrazy (omówienia). Autor posługuje się metodą kontrastu: świat zewnętrzny (piękny, radosny) kontra świat wewnętrzny (smutny, tragiczny, beznadziejny, nostalgiczny). Zazdrości tym, którzy umarli, bo mają spokojny żywot. Nie wie gdzie zostanie pochowany. Nie znał domu rodzinnego. Ma świadomość tego, że nie wie gdzie będzie umierał. Jego myśli biegają wokół śmierci, cofa się w przeszłość, mówi o teraźniejszości i przyszłości. Dochodzi do wniosku, że jego życie jest marne. Przygnębienie jest spowodowane oddzieleniem od ojczyzny. Ostatnie fragmenty mówią o stanie ducha Słowackiego.
Rozmowa z piramidami
Autor: Juliusz Słowacki
Utwór powstał podczas wędrówki J. Słowackiego do Egiptu. Chce złożyć do grobu nagi miecz, chodzi o miecz walczący w powstaniu. Piramidy zgadzały się na złożenie ducha. Jednak teraz nie przyjmą ducha, bo nie mają takich trumien. Wiersz ma wydźwięk beznadziejności. Znowu nie chcą go przyjąć.
Anioły stoją na rodzinnych polach
Autor: Juliusz Słowacki
Wiersz powstał pod wpływem A. Towiańskiego, dotyczy rychłego powrotu do domu. Emigrantów w Polsce czeka nędza, niedola, smutek oraz żądanie o miecz potrzebny aby wywołać wolność. Polskę porównuje do zhańbionego grobu matki. Widok ojczyzny zachęci powracających do walki o jej zupełne wyzwolenie. Bo to jest wieszcza najjaśniejsza chwała... Wiersz znowu mówi o samotności. Mówi o sile wiersza, pojawia się motyw antyczny non omnis moriar – jego poezja jest czymś trwałym. To wiersz skarga. Jedynym pocieszeniem jest to, że słowa przetrwają i wzruszą innych, zostaną zrozumiane.