Rola motta i tytułu:
Motto – cytat postawiony przed tekstem utworu lub jego fragmentu (np. rozdziału w powieści czy poemacie, oświetlający zamysł autora, cechy charakterystyczne rozwijanego przezeń tematu lub ideologię dzieła)
- Ludzie ludziom zgotowali ten los – Zofia Nałkowska
- Medaliony
- Kto poetę chcę zrozumieć musi pójść w świat poety – cytat Goethego zamieszczony w Sonetach krymskich A. Mickiewicza
Tytuł (łac. titulus – napis) – nazwa nadana dziełu przez jego autora i będąca pierwszym wyodrębnionym w nim odcinkiem. Nadawanie dziełom tytułów wiąże się z utrwaleniem ich treści na piśmie. Umieszczony na karcie tytułowej dzieła wydanego drukiem jest jednym z podstawowych czynników umożliwiających identyfikację dzieła.
- Pan Tadeusz A. Mickiewicz eksponuje w tytule Tadeusza, chociaż nie jest on głównym bohaterem utworu. Tytuł spełnia funkcję ideologiczną. Polsce nie są potrzebni ludzie z rozdartą duszą (Jacek Soplica) lecz żołnierze.
- Kordian „cor” znaczy serce, główny bohater to człowiek kierujący się sercem, nie rozumem.
Anepigraf – dzieło bez tytułu
Rodzaje tytułów:
- kontrtytuł – tytuł seryjny, nadrzędny w publikacjach wielotomowych
- szmuctytuł – przedtytuł, skrócona forma tytułu dzieła
- podtytuł – tytuł rozdziału
- śródtytuł – wewnętrzny, nadawany poszczególnym fragmentom rozdziału
- kolofon – tytuł końcowy, zawiera tytuł, nazwisko autora, miejsce i datę, ewentualnie nazwisko drukarza