Klasycyzm:
Pojęcie klasycyzm pochodzi od łac. classicus – wzorcowy, pierwszorzędny, doskonały. Jako pierwszy wprowadził je Horacy. To naśladowanie sztuki klasycznej, która została uznana za doskonałą w epokach następnych. Cechy sztuki klasycznej:
- harmonia,
- piękno,
- spokój,
- symetria,
- umiar.
Z upływem czasu miano klasycyzmu zaskarbiły sobie także nowe prądy artystyczne epok późniejszych, która nawiązywały do wzorców antycznych.
Nawiązania do starożytności w epokach późniejszych:
- Boska komedia – Dante Alighieri
- Ulisses – J. Joyce
- Oprawa posłów greckich, Pieśni – J. Kochanowski
- Monachomachia – I. Krasicki
- Oda do miłości, Konrad Wallenrod, Dziady cz. III, Pan Tadeusz – A. Mickiewicz
- Fortepian Szopena, Coś ty Atenom zrobił Sokratesie – C.K. Norwid
- Quo vadis – H. Sienkiewicz
- Faraon, Lalka – B. Prus
- Ludzie bezdomni – S. Żeromski
- Akropolis, Achilles, Powrót Odysa, Noc listopadowa – S. Wyspiański
- Prometeusz – K. Przerwa – Tetmajer
- Chłopi – S. Reymont
- Prometeusz, Odys, Przedśpiew – L. Staff
- Sokrates tańczący – J. Tuwim
- Nitka Ariadny, Nike – M. Pawlikowska – Jasnorzewska
- Stary Prometeusz, O Troi, Do Marka Aurelego, Do Apollina, Dedal i Ikar, Apollo i Marsjasz, Powrót Prokonsula,Dlaczego klasycy? – Z. Herbert
- Na murach Troi – S. Dobrowolski
- Mitologia, Dysk olimpijski, Rzym czarodziejski, Przygody Odyseusza, Eros na Olimpie – J. Parandowski
- Laur olimpijski – K. Wierzyński
- Wciąż o Ikarach głoszą, Nike – E. Bryll
- Nike – W. Baraniewski
- Ikar – S. Grochowiak
- Hereklit, Antygona – Cz. Miłosz
- Godzina Antygony – A. Swiniarski
- W rzece Heraklita – W. Szymborska
- Prawa i obowiązki – T. Różewicz
Nawiązania do Biblii w epokach późniejszych:
- Boska komedia – Dante Alighieri
- Raj utracony – J. Milton
- Mistrz i Małgorzata – M. Bułhakow
- Imię róży – Umberto Eco
- Bogurodzica
- Pieśni, Psalmy – J. Kochanowski
- Rytmy – M. Sęp – Szarzyński
- Kazania – P. Skarga
- Psalmodia polska – W. Kochowski
- Krótkość żywota, Błąd ludzki – D. Naborowski
- Dziady cz. III, Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego – A. Mickiewicz
- Hymn Smutno mi Boże!, Balladyna – A. Słowacki
- Nie- boska komedia – Z. Krasiński
- Fortepian Szopena, Pielgrzym w Hebronie – C.K. Norwid
- Quo vadis, Potop (motyw potopu) – H. Sienkiewicz
- Chłopi – W.S. Reymont (motyw siewcy)
- Przedwiośnie – S. Żeromski (motyw ziemi obiecanej)
- Hymny – J. Kasprowicz
- Pamiętnik Adama i Ewy – M. Twain
- U wrót doliny, Siódmy anioł, Modlitwa pana Cogito – Z. Herbert
- Wieża, Drugie przejście – G. Herling-Grudziński
- Mała apokalipsa – T. Konwicki
- Kain i Abel – K. Iłłakowiczówna
- Dar, Piosenka o końcu świata – Cz. Miłosz
- Nie wiedzieli – J. Twardowski
- Żona Lota, Na wieży Babel – W. Szymborska
- Żal – J. Czechowicz