Sonety krymskie

Tytuł: Sonety krymskie

Autor: Adam Mickiewicz

Stepy akermański

Poetycka wizja stepu:

  • porównania marynistyczne: ocean, łódka, fala, szum, rafy koralowe, lampa Akermana, powódź
  • liczne epitety określające cechy prezentowanej rzeczy oddziaływają na wzrok i słuch

Część refleksyjna:

  • opis ciszy: ciągnące żurawie, motyl, wąż
  • Cisza prowokuje refleksję na temat ojczyzny: poczucie samotności, nostalgia, tęsknota za ojczyzną
  • Stepy uchodzą w literaturze za jeden z najpiękniejszych opisów stepu

Elementy marynistyczne w tryptyku morskim (sonety: Cisza morska, Burza, Żegluga):

Mickiewicz w 1825r. odbył krótką podróż morską na Krym. W jej czasie przeżył cisze morską, burze i uczucie wspaniałej żeglugi.

Charakterystyka 2 pierwszych sonetów :

krótkie zwięzłe wypowiedzenia

onomatopeje

głoski zwarto sylabowe (np. p,g,k), np. pompy

Żegluga – animizacje

Bakczysaraj

Bakczysaraj to miasto, nawa oznacza Pałac Ogrodów. Podmiot liryczny uderzają zniszczenia. Widziane elementy to np. fontanna z której tryska źródło, okna z witrażami, sofy, garnki, itp. Autor wartościuje wydarzenia słowami hańba i wstyd. Źródło mówi o przemijalności potęgi.

Orientalizmy:

nazwy: haram, giraje, basza, Bakczysaraj

Bakczysaraj w nocy

Wszystkie 4 zwrotki mają charakter opisowy. Podmiot liryczny znajduje się na obrzeżach miasta, skąd widzi doskonale całe miasto, widzi rozchodzących się ludzi ze świątyń, słyszy odgłosy dobiegające z miasta, zachodzące słońce na rubinowym niebie. Zamiast księżyc mówi srebrny… nocy, to peryfraza, czyli omówienie, skupisko gwiazd, gwiazdozbiory, niebo ma kolor szafirowy, widać jeden obłok. W tym tekście mamy mniej orientalizmów, np. cyprysy, fary

Czatyrdah

To nazwa gór w paśmie gór Taurydzkich, to hymn pochwalny na cześć góry. Nazywa górę: książę, maszt krymskiego statku, minaret świata, gabrylej. Autor przypisuje górze niezwykłą funkcję, jest pośrednikom pomiędzy stworzeniem a Bogiem. Porównuje biały drapowany szczyt do turbanu a podnóża góry nazywa płaszczem. Przeciwstawia górę ludziom, którzy ulegają nieszczęściom. Góra jest niewzruszona. Podmiot liryczny jest zachwycony jej nieprzemijalnością.

Ajduh – Góra niedźwiedź

Autor jest zafascynowany dalami walącymi o górę ich barw mieniące się, porównuje do wojska wielorybów. Podmiot liryczny mówi o intensywności przeżyć, które autor przelewa na papier.

Charakterystyka ogólna sonetów krymskich:

  • nacechowane uczuciami,
  • fascynacja przyrodą i egzotyką
  • samotność, zagubienie, małość, nicość
  • w fascynacji wpada w zadumę, autorem tekstów jest więc pielgrzym-filozof

To utwory romantyczne:

  • orientalizm, fascynująca egzotyka
  • wyszukana forma artystyczna, bogata w liczne formy literackie: onomatopeja, wykrzyknienie, epitety
  • nie trzymanie się ściśle reguł jako gatunku
  • podmiot liryczny jako osoba uczuciowa, zwierzająca się ze swoich uczuć, ma bogate życie wewnętrzne
  • fascynacja światem natury jako rzeczywistością wspaniałą, piękną i przeciwstawienie jej człowiekowi – istocie małej i słabej
  • czasami nastrój tajemniczości i grozy