Tytuł: Giaur
Autor: George Byron
Gatunek: powieść poetycka
Losy Giaura na podstawie utworu G.Byrona
Giaur przybywa do miasta, gdzie właśnie skończył się post – Ramadan i rozpoczyna się zabawa – Bajram. Niewierny przybył do Grecji z Wenecji, pochodził z odległej Północy i był wysokiego rodu. Potajemnie spotkał się z Leilą, która była jedną z żon Hassana, należała do jego haremu. O zdradzie Gruzinki dowiedział się mąż. Musiała ona ponieść karę – utopienie żywcem w morzu. Giaur próbował uratować ukochaną lecz nie zdążył. Dochodzi do walki pomiędzy Hassanem a Giaurem. Giaur z zemsty zabija Hassana. Do matki zamordowanego, dzięki posłańcowi, docierają zbroczone krwią szaty. Na głowę Wenecjanina spada klątwa. Giaur ostatnie sześć lat życia spędza w zakonie ale nie bierze udziału w nabożeństwach. W końcu dochodzi do spowiedzi głównego bohatera, w której nie wyznaje grzechów, lecz stwierdza, że niczego nie żałuje. Opowiada o wielkiej miłości do Leili i o tym, że zabił Hiszpana. Czując zbliżającą się śmierć daje spowiednikowi pierścień i prosi o przekazanie go przyjacielowi i odpowiedzenie mu historii jego życia. W nocy Giaur miał widzenie, w którym przyszła do niego piękna Leila. Kiedy jednak chciał ją objąć i przytulić znikła. Teraz już przeczuwa, że umrze następnej nocy. Giaur pragnie by po śmierci postawiono mu prosty grób z krzyżem, bez żadnego napisu, gdyż nie chce by ktokolwiek wiedział, gdzie go pochowano.(motyw groby, mogiły)
Ostatnie lata życia spędził pokutując za morderstwo.
Charakterystyka głównego bohatera
Giaur – młody, blady,źle mu z oczu patrzy, gładkie czoło, opalony, oczy ciemne, czarne złowrogie źrenice, pamiętliwa twarz, czarne włosy, długie, gęste, rozwichrzone, kręcone
Giaur jest nieodpowiedzialny, porywczy, zakochany morderca, mściwy, cierpi. Skłonny do rozpamiętywania swojego żalu, wrażliwy psychicznie. Zadośćuczynienie za śmierć. Bohater był szarpany wielkimi namiętnościami a motywacją do popełnienia morderstwa była wielka miłość do Leili i nienawiść do Hassana. Uczucie jakim obdarzył kobietę było zakazane i niezgodne z obyczajowymi normami. Miłość stała się sensem życia Giaura, tj. później zemsta i przymus odpokutowania za grzech jaki popełnił. Zdaje sobie sprawę, że już nigdy nie zazna tak wielkiej miłości i pogrąża się w smutku, żyjąc wspomnieniami. Mimo, że Leila nie żyje on nadal ją kocha, a jego uczucie jest wieczne. Bohater powieści to człowiek cierpiący, samotnik no i oczywiście morderca. Nie ucieka przed swoim bólem, nie żałuje tego co zrobił, w pełni zdaje sobie z tego sprawę.
Giaur jest bohaterem tajemniczym do samego końca, wewnętrznie skomplikowany i rozdarty uczuciowo. Za intensywne uczucia jakimi darzył ukochaną przyszło mu zapłacić wysoką cenę. Umarł w zapomnieniu, czego sam z resztą chciał:
… doszedł nikt po jego zgodnie,
Jak się nazywał, w jakiej świata stronie jego ojczyzna …
To bohater niezwykle kontrowersyjny, zbuntowany wobec świata, a zarazem bije od niego duma i siła zarówno fizyczna jak i chemiczna.
Giaur G.Byrona jako powieść poetycka
Romantycy tworzą gatunki mieszane, do których należą:
- ballada,
- powieść poetycka,
- dramat.
Występowanie cech trzech rodzajów literackich nazywamy synkretyzmem rodzajowym. Epoka zdominowana jest liryzmem.
Bohater romantyczny:
- młody,
- tajemniczy i zbuntowany,
- tragizm spowodowany nieszczęśliwą miłością
- miotany sprzecznościami wewnętrznymi
- nierozumiany przez otoczenie
- bogaty w życie wewnętrzne
- indywidualista
- samotny
- dostrzega wadę wolności narodów i dostrzega potrzebę walki i wolność
- bunt przeciw obyczajowości, światu pełnemu złych rzeczy
- fascynacja orientem, czyli kulturą wschodu, była inna nowa, nieznana, tajemnicza.
Od postaci z utworów Byrona taki typ bohatera nazywamy bajronicznym, to jednocześnie druga cecha powieści, a trzecią jest fragmentaryczność fabuły powodująca niedomówienia. Traktowanie fabuły jako pretekstu do wyzwań lirycznych narratora przez co występuje subiektywizowanie narracji oraz brak dystansu pomiędzy narratorem a bohaterem. Cechą następną powieści jest brak chronologii oraz nierównomierny tok narracji. Liczne refleksje liryczne powodujące pewien nastrój działają na psychikę czytelnika. W Polsce zamiast egzotyki orientalnej pojawiają się nawiązania do historii.
Walka o wolność, gdy się raz zaczyna Z ojca krwią spada dziedzictwem na syna, sto razy wrogów zachwiana potęgą skończy zwycięstwem.
W utworze mamy opis Grecji – nowej ojczyzny Giaura m.in. opisy zabytków, przyrody.