Motyw genezyjski

Literatura

  • Pieśń XIX, Pieśń XXV Jan Kochanowski– nawiązanie do toposu stworzenia świata ma charakter argumentacyjny i podkreśla walory artystyczne pieśni.
  • Oda do młodości – Adam Mickiewicz
  • Słońce – Czesław Miłosz

Motyw genezyjski, czyli motyw stworzenia świata według Księgi Genesis. To kolejny motyw biblijny.

Juliusz Słowacki

Filozofia genezyjska – wszechświat to materialny wytwór doskonalącego się nieustannie ducha; śmierć jako zmiana formy bytowania, optymistyczna wizja świata. Była to nowa próba ratowania się przed beznadziejnością emigracyjnego losu.

Filozofia ta miała duże znaczenie dla osamotnionego i chorego poety. Wokół Słowackiego tworzy się niewielkie grono poetów i uczniów (najmłodsi emigranci, pisarze i poeci przyjeżdżający z kraju, np. Kornel, Ujejski, Aleksander Niewiarkowski), które w 1848r. miało stać się konfederacją, zalążek ogólnoemigracyjnej organizacji. W kwietniu 1848r. schorowany poeta wyjeżdza do Poznania, aby swoją obecnością i wiedzą genezyjską wesprzeć walczących w antypruskim powstaniu. Na zebraniu Komitetu Narodowego w Poznaniu wygłosił płomienne przemówienie. Naciskany przez policję pruską wyjechał do Wrocławia, gdzie spotkał się z matką, ale spotkanie było dla obojga rozczarowaniem, gdyż najważniejsze dla Słowackiego było wykładanie wszystkim napotkanym polakom praw genezyjskich. Uważał się za proroka jedynej wiedzy oraz jedynym królem-duchem, który musi przewodzić narodowi.

Od 1844r. cała twórczość poety to objaśnienia genezyjskiej istoty człowieka i kosmosu oraz ich celów ostatecznych

  • Zawisza Czarny
  • Samuel Zborowski (1844) dramat
  • Agezylausz (1846)  problematyka rewolucji i kontrrewolucji, oparta na motywach antycznej Sparty
  • epopeja genezyjska Król Duch epos (wyd.1846) ukazująca w czterech rapsodach krwawe początki kształtowania się polskiej państwowości oraz wyjaśniając XIX-wieczne układy polityczne w łonie emigracji
  • Odpowiedź na Psalmy Przyszłości (polemika z Z.Krasińskim)