Dwudziestolecie międzywojenne

Okres był wewnętrznie bardzo zróżnicowany. Nastąpił przełom w światowej myśli cywilizacji wywołany I wojną światową. Znalazł najpełniejsze odbicie w twórczości Awangardy krakowskiej np. J. Przyboś, T. Peiper.

Bezpośrednio po wojnie debiutowali poeci Skamandra, ale nadal byli czynni poeci starszych generacji, np. L. Staff, B. Leśmian. W tej epoce literackiej tworzyło wielu znakomitych pisarzy np. Gombrowicz, Schulz, Miłosz, Dąbrowska, Nałkowska, Witkiewicz. W ich dorobku można odnaleźć pogłosy niemal wszystkich światowych prądów myślowych tamtej epoki.

Najważniejsze hasła dwudziestolecia międzywojennego:

ABSTRAKCJONIZM – całkowite odejście od naśladowania rzeczywistości. Plamy, figury, barwy absolutnie nie przystają do prawdziwych rzeczy i kształtów
KUBIZM – kierunek abstrakcjonizmu. Artyści przedstawiają świat, kształty, ludzi za pomocą figur geometrycznych. Jakby ujmowali istotę przedstawionej rzeczy w innych formach, zgodnie z własną wyobraźnią. Główny przedstawiciel – Picasso
SURREALIZM – pokazuje na płótnie czy w dziele literackim (potem w filmie) obrazy z podświadomości człowieka, np. snu czy wizji. Główny reprezentant – Salvador Dali
BEHAWIORYZM – zewnętrzna „kreacja” bohatera i wydarzeń, odrzucenie introspekcji w charakteryzowaniu postaci, proza dialogu, narrator nie ocenia bohatera, pozostawia to czytelnikowi
EGZYSTENCJALIZM – silny nurt w filozofii, który ma źródło we wspomnianej wyżej niepewności człowieka, niewiedzy o swojej sytuacji we wszechświecie. Właściwie jedną tylko rzecz mamy pewną: egzystencję, istnienie.
FUTURYZM – nurt odrzucający przeszłość, a głoszący apoteozę przyszłości. Temat główny: miasto, technika, maszyna (3xM). Hasło: „ryczący automobil jest piękniejszy niż Nike z Samotraki”.
DADAIZM – skrajny kierunek w awangardowej poezji, wyrażający bunt przeciw światu i systemom. Poematy „dada” składać się miały z przypadkowo złożonych sylab lub słów.
NEOKLASYCYZM – oparty o ideał czystej poezji, czyli niezależnej od treści życiowej, intelektualnej, pełnej aluzji filozoficznych w formie nawiązywania do klasycznych wzorców.
NADREALIZM – materią poezji mają być luźne skojarzenia, ujawniające głębokie podkłady psychiki, bez rozumowej logiki. Potok obrazów, gra skojarzeń, halucynacje, wyobraźnia – to jakby realizacja surrealizmu w poezji.
INTROSPEKCJA – „wgląd do wewnątrz”. Analiza stanów psychicznych, wnętrza postaci i jej przemyśleń.