Rodowód języka polskiego:
Język praindoeuropejski był dawnym językiem wspólnym, z którego wykształciły się trzy wspólnoty językowe:
- prasłowiański,
- romański,
- germański.
Z biegiem dalszy powstał dalszy podział i powstały obecne języki. W obrębie państw zaczęły się kształtować dzielnice dialektowe. Języki słowiańskie powstały z języka prasłowiańskiego. Język bałtów był używany na terenie Łotwy i Litwy. Język bałtów i słowiański rozwijał się w tym samym czasie. Języki: baskijski, fiński, węgierski i estoński nie wywodzą się z języka praindoeuropejskiego. Albański, grecki i irlandzki mają pochodzenie celtyckie.
Język polski należy do kultury praindoeuropejskiej, do grupy języków słowiańskich a w niej do wspólnoty zachodniosłowiańskiej (podobnie jak język czeski czy słowacki).
Cechy wyróżniające język polski na tle języków słowiańskich:
- akcent ruchomy wyróżnia język polski spośród innych języków słowiańskich,
- przegłos = wydłużenie, np. pol + ros + prasłow; włos + wołs + wols
- metateza = przestawka – przestawianie samogłoski przed spółgłoskę or, ol, np. pol – ros, droga – doroga
- tylko język polski posiada samogłoski nosowe ą i ę
- akcent pada na drugą sylabę od końca
- przegłos, proces ten zachodził w XVI w.; samogłoska e stoi po spółgłosce miękkiej, a przed spółgłoską twardą przedniojęzykowo-zębową (t, d, s, z, n, r), np. wiedziesz – wiodę
Przyczyny tworzenia się języka ogólnopolskiego:
- kontakty handlowe,
- łączenie się plemion podczas zagrożenia,
- kontakty militarne, wspólne napaście,
- proces chrystianizacji ziem zapoczątkowany przez Mieszka I,
- ziemie Polan i Wiślan łączyła wspólna wiara i stolica,
- małżeństwa międzyplemienne.
Istnieje spór pomiędzy językoznawcami, o to czy język polski wywodzi się z Małopolski czy z Wielkopolski.
Treść wyrazu – ogół cech za pomocą których nazywamy wyraz. Zakres znaczeniowy to ogół przedmiotów nazywanych tym wyrazem. Wyrazy posiadające najszerszy zakres posiadają najuboższą treść np. wyrazy uporządkowane od najszerszego do najwęższego zakresu:
- utwór,
- epika,
- powieść,
- Potop.