Sonet I O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego:
Gorączkowy ruch przenika cały wszechświat. Życie ludzie to ciągła ucieczka przed śmiercią. Ludzie popełniają w młodości błędy, których potem się wstydzą. Nie liczą się dobra materialne, szkodzą w spotkaniu z Bogiem:
O moc, o rozkosz, o skarby pilności,
choćby nie darmo były, przedsię szkodzą,
bo naszę chciwość od swej nieszczęśliwości
własnej (co Bogiem zowiemy) odwodzą.
Sonet II Na one słowa Jopowe: „Homo natus de muliere, brevi vivens tempore etc.”
Człowiek rodzi się z grzechem pierworodnym. Bóg żąda od człowieka chwały i miłości, człowiek spełni prośbę Boga jeśli otrzyma to od Niego.
Sonet III O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem
Dwie pierwsze zwrotki czterowersowe opisują życie. Używa parafraz. Dwie następne zwrotki to refleksja na temat własnej osoby. Życie człowieka to walka z kuszącym szatanem światem i ciałem, które nas kuszą, prowokują. To uciechy hedonistyczne, czyli ciała. W części refleksyjnej zastanawia się co dalej: Cóż będę czynił w tak straszliwym boju. Następnie użyta epitetów: wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie?, tak określa siebie sam autor. Znajduje jednak rozwiązanie, postanawia zawierzyć Bogu:
Królu powszechny, prawdziwy pokoju,
zbawienia mego jest nadzieja w Tobie!
Sonet V O nietrwałej miłości rzeczy świata tego
Kochać i nie kochać jest źle. Skłaniamy się ku materializmowi: pieniądze, sława, władza, kobiety, to wartości przemijające i nietrwałe. Najważniejsza jest miłość do Boga
Problematyka wierszy Sępa:
W Rytmach Sęp żąda ostatecznego wyboru: albo Bóg albo świat. Bez bożej pomocy bohater skazany jest na klęskę (nie ma renesansowej godności i siły człowieka). Wolna wola umożliwia grzeszenie. Sęp uważa, że wolność wyboru to wada człowieka. Bóg rządzi kosmosem ale nie może zapanować nad grzeszącym człowiekiem. Autor zadaje wiele pytań na które nie można udzielić odpowiedzi. Stara się określić sens ludzkiego istnienia. Wyraża gwałtowne uczucia: rozpacz, miłość, strach. Suchy, abstrakcyjny język buduje prawdziwy kosmos wiersza.
Wiersze Sępa prezentują konflikt duchowy poety pomiędzy miłością do życia i świata, a miłością do Boga. Autor dostrzega antynomię ludzkiego losu: duch – materia, wieczność – zmienność, ruch – trwanie, Bóg – człowiek, dobro – grzech, pokój – walka. To wszystko sprowadza się do konfliktu Natura a Łaska (Boga). Twórczość Sępa potwierdza humanistyczny heroizm, człowiek analizuje cel życia, w walce zachowuje godność. To przykład mistycznej poezji religijnej pokazującej religijność indywidualną, opartą na przekonaniu, że najpełniejsze jest bezpośrednie komunikowanie się z Bogiem bez pośrednictwa osób lub instytucji. Obserwujemy tu szczególną żarliwość religijną, która nie ma nic wspólnego z dewocją. Wiersze Sępa są bardzo szczere. Pod koniec XVI w. i na początku XVII w. pojawiła się kolejna fala mistycyzmu, która objawiała się w postawach świętych, np. św. Ignacy Lojola, św. Teresa z Avilu, św. Jadwiga od krzyża. Kult św. Teresy wzmocnił się dzięki rzeźbie Berniniego Ekstaza św. Teresy(1472), która znajduje się w kościele Santa Maria de la Victoria.
Środki stylistyczne używane przez Sępa:
Styl Sepa jest wieloznaczny i niekiedy zaskakujący. Bawi się słowami.
- oksymorony – zestawienie przeciwstawnych znaczeniowo wyrazów, np. rządne błądzenia, zgodne spory
- inwersja – nienaturalny szyk przestawny w zdaniu
- instrumentacja głoskowa – celowe powtarzanie w bliskim sąsiedztwie tej samej głoski,
- antyteza – skonstruowanie dwóch przeciwnych znaczeniowo wypowiedzi,
- przerzutnia – przeniesienie logicznej części zdania do następnego wersu,
- koncept
- apostrofa
- antyteza
- peryfraza – zastąpienie nazwy wyrazu dłuższymi określeniami
- pytania retoryczne
- hiperbolizacja (przesadnia) – wyolbrzymienie i przesadne uwypuklenie jakiejś cechy
Stosował francuską formę sonetu (4,4,4,2)