Wacław Potocki (1621-1696) Wychowany w szlacheckiej rodzinie ariańskiej o dużych tradycjach patriotycznych, na południu Polski. Uczył się u domowego nauczyciela. Walczył przeciwko Szwedom i wojskom Rakoczego, występował na sejmikach przeciwko anarchii szlacheckiej, popierał wzmocnienie władzy królewskiej i zasadę dziedziczności tronu. Po uchwale Sejmu, która wypędzała arian z Rzeczypospolitej przeszedł na katolicyzm ale nigdy nie mógł pogodzić się z niesprawiedliwym prawem, które łamie ludzkie sumienie. Był surowym moralistą, choć nie wierzył, że jego wiersze mogą zmienić świat, wpłynąć na ludzkie sumienia. Prawie całe życie spędził na swoim rodzinnym majątku, w oddali od dworów i miast, intelektualnie osamotniony.
Pozostawił po sobie imponującą spuściznę: poematy, liryki religijne, wiersze polityczne i okolicznościowe, romanse, treny, epigramaty, utwory epickie. Najsłynniejsze jego dzieło to epos Transakcja wojny chocimskiej oraz dwa zbiory wierszy:
- Ogród fraszek (1688) liczący ponad 1800 wierszy
- Moralia albo rzeczy do obyczajów, nauk i przestróg (1690) liczący około 2100 utworów.
Sporządził również poczet herbów, będący kopalnią wiedzy z heraldyki, historii i obyczajów szlacheckich
Ogród fraszek i Moralia:
Do najwybitniejszych dzieł Potockiego należą dwa ogromne zbiory epigramatów, opartych przede wszystkim na wzorach literatury starożytnej i renesansowej. Moralia i Ogród Fraszek to razem prawie 4000 utworów. Znajdziemy tu anegdoty, wiersze okolicznościowe i religijne. Opisuje życie i obyczaje szlacheckie krytycznie i z przenikliwą satyrą. Potocki nie wierzy w godność i piękno człowieka – całą nadzieję pokłada zaś w rozumie. Tj. poeci metafizyczni widzi w człowieku istotę słabą, zagrożoną przez licznych wrogów. Rozum jest obrońcą ludzkiej fortecy. Dlatego największym jego przeciwnikiem jest głupota, której liczne przykłady dostrzegł poeta w sarmackim świecie. Potocki jest mistrzem plastycznego opisu, rodzajowej sceny, dosadnego żartu, z którego potrafi zawsze wyciągnąć jakąś naukę. Często wplata w tekst dialog, używa przysłów.