Opracowanie motywu exegi monumentum:
„Stworzyłem pomnik twardszy niż ze spiżu…”, słowa zaczerpnięte z pieśni Horacego. Słowa, mimo że są ulotne, będą żyły, dopóki ludzie zachowują je w pamięci. Dzięki temu ich twórca uzyska nieśmiertelność („non omnis moriar” – nie wszystek umrę).
Ajudah – Adam Mickiewicz
Konstrukcja tego ostatniego z sonetów krymskich opiera się na rozbudowanym porównaniu, którego pierwsza część przedstawia obraz fal morskich rozbijających się o skały. Kiedy morze się uspokaja, na brzegu pozostają perły, korale i muszle – ślady po wcześniejszej burzy. Podobnie dzieje się z duszą poety: jego spokój niweczą namiętności, jednak gdy twórca bierze do ręki pióro, ucisza się burza uczuć, a jego trwałym śladem pozostają powstałe wiersze. One właśnie, zrodzone z emocji zapewnią pisarzowi nieśmiertelną pamięć.
Niezwykłym i nie lada piórem opatrzony – Jan Kochanowski
Pod względem kompozycyjnym utwór przypomina Exegi momumentum ale tak naprawdę jest parafrazą utworu Non usitaca nec tenui ferar. W swojej pieśni Kochanowski, podobnie jak Horacy nawiązuje do przemiany w łabędzia i locie nad światem. Jest przekonany o swojej wielkości, to wielki poeta, który dorównuje nawet Bogu.
Testament mój – Juliusz Słowacki
Podmiot liryczny określa to, co po nim zostanie, jako „siłę fatalną” (lecz nie jako „złą” ale (od słowa fatum-los) „silną, przemożną”). Owa siła ma moc udoskonalania, przemieniania ludzi. Słowacki nie koncentruje się jedynie na nieśmiertelności uzyskanej dzięki własnej twórczości, ale eksponuje jej wpływ na odbiorców.
Exegi monumentum – Jarosław Marek Rymkiewicz
Ten poeta neoklasycyzmu zaznacza swoje powiązanie z dziełami wcześniejszych pokoleń. Peta zdaje sobie sprawę, że współczesność opiera się na kontynuowaniu wcześniejszych wzorów.
Do losu – Julian Tuwim
Podmiot liryczny tego wiersz wie, że został łaskawie potraktowany przez los, bowiem otrzymał w darze talent, sukces i sławę. Nie uchronią one jednak człowieka przed przemijaniem, a świadomość tego procesu nie łagodzi myśl o pośmiertnej sławie. Poeta zdaje się mówić: „co z tego, że moje wiersze będą żywe, skoro mnie – człowieka już nie będzie?”
Exegi monumentum – Antoni Słonimski
Utwór stanowi opozycję do horacjańskiego optymizmu. Pesymizm twórcy bierze się z zaobserwowanej przez niego fascynacji dobrami materialnymi a nie duchowymi.
Literatura:
- Exegi monumentum – Horacy,
- Pieśń o Rolandzie
- Legenda o św. Aleksym
- Żywot człowieka poczciwego – M.Rej
- Pieśni XXIV z Ksiąg Wtórych, Niezwykłym i nie lada piórem opatrzony – Jan Kochanowski
- Nie-boska komedia – Z. Krasiński
- Ajudah – Adam Mickiewicz
- Testament mój, Bo to jest wieszcza najjaśniejsza chwała – Juliusz Słowacki
- Evviva l’arte- Kazimierza Przerwy-Tetmajera
- Do krytyka- Antoni Słonimski
- Coś ty Antenom zrobił, Sokratesie … – C.K. Norwid
- Quo vadis – H. Sienkiewicz
- Do losu – Julian Tuwim
- Ostatni z mego pokolenia – Leopold Staff
- Radość pisania – Wisława Szymborska,
- Poeta w czasie pisania – Tadeusz Różewicz
- Exegi monumentum – Jarosław Marek Rymkiewicz
- Exegi monumentum – Antoni Słonimski