Jan Sobieski (1624-1696) Rycerz, hetman, a potem król Polski, popularny wśród szlachty. Nosił się z polska: kontusz, szabla, wysoko podgolona czupryna, wąsy. Był wykształcony, zwiedzał obce kraje, znał języki. Po zwycięstwie w bitwie pod Chocimiem nad Turkami zostaje królem w 1673r. Umiera w swoim ulubionym pałacu w Wilanowie. Jego żoną była Francuzka Maria Kazimiera d’Arquien, prowadziła z nią obfitą korespondencję jeszcze przed ślubem. Maria przybyła do Polski jak 4-letnie dziecko wraz z Marią Ludwiką Gonzagą, żoną króla Władysława IV, a potem Jana Kazimierza. Królowa wydała Marię za wojewodę kijowskiego Jana Zamojskiego (hulaka, pijak). Maria bierze ślub z Sobieskim dopiero po jego śmierci w 1665r. (od dawna romansowali).
Listy do Marysieńki Sobieski pisywał w latach 1665-1683, kiedy to był skazany na rozłąkę z ukochaną, głównie w skutek wypraw wojennych. Są wybitnym okazem sztuki epistolarnej (łac. epistola – list) znanej i znakomicie reprezentowanej już w starożytności. Rodzaje listów są różne w zależności od stosunku łączącego autora z adresatem. Co z kolei wpływa na intymny, osobisty bądź otwarty charakter listu. Formę listu wykorzystuje się także w literaturze pięknej, np. listy dedykacyjne, powieście epistolarne, których poszczególne rozdziały są kolejną wymianą korespondencji pomiędzy bohaterami. Obecnie sztuka epistolarna zanika dzięki innym środkom przekazu, np. telefon, telegram, internet.
W listach Sobieskiego przeplatają się wyznania miłosne z relacjami z kampanii wojennych i politycznych. Świadczą o wrażliwości estetycznej i dworskiej kulturze autora. Nalot francuszczyzny w listach Sobieskiego, to wyraz ówczesnej mody i liczenia się z adresatką.
Cechy epistolografii Sobieskiego:
- Początkowy zwrot do adresata, rozbudowany, wyszukany, oryginalny
- Wyróżniamy zwykle dwie części listu. Pierwsza to wyznanie tęsknoty a druga relacje ze zdarzeń wojennych.
- Pojawiają się obce słowa i zwroty łacińskie (wyraz uczoności), słowa francuskie (wyraz elegancji, szyku dla francuskiej adresatki)
- Inwersja składniowa (szyk przestawny wyrazów w zdaniu, na wzór składni ze zdania łacińskiego)
- Słownictwo i frazeologia nacechowane emocjonalnie, np. zdrobnienia, przymiotniki w stopniu najwyższym.