Na skróty
Opracowanie motywu roli kobiet:
Kobieta w literaturze, przez stulecia pozostającej domeną przede wszystkim mężczyzn, jest przedstawiana głównie jako kochanka, żona i matka, obiekt pożądania, uwielbienia, zazdrości. Kobieta była przedmiotem uwielbienia średniowiecznych liryków, obiektem renesansowej miłości, przyczyną cierpień i adresatem barokowych komplementów, przedmiotem sentymentalnych westchnień.
Nasi romantycy postrzegali ją przede wszystkim jako monumentalną Matkę, Żonę, Dziewicę służącą Ojczyźnie (Polska jest kobietą, powiedział Miłosz). Dopiero w literaturze współczesnej postaci kobiet wyszły poza tradycyjnie przypisywane im role.
W „Makbecie” Szekspira Lady Makbet ukazana jest jako kobieta bezwzględna, stanowcza, psychicznie silna, konsekwentnie dążąca do celu osoba. Liczy się dla niej tylko skuteczność, odrzuca wszelkie skrupuły, moralne dylematy, rozterki, kieruje postępowaniem męża.
Bohaterką „Żony modnej” Ignacego Krasickiego jest młoda kobieta, która bezkrytycznie uległa ówczesnej modzie. Uwielbia wszystko co francuskie, gardzi polską kulturą. Chce ona też żyć w sztucznym świecie zbudowanym na wzór literackich punktów odniesienia Grażyna z utworu A. Mickiewicza jest to zagorzała patriotka i bardzo odważna osoba. Jej bohaterska postawa zapobiegła sporom, wewnętrznym podziałom Litwy, które uniemożliwiłyby zwycięstwo nad Krzyżakami W imię miłości ojczyzny oddała życie (na polu bitewnym, walczyła z Krzyżakami).
Literatura:
- Antygona – Sofokles
- Bogurodzica
- Lament świętokrzyski
- Pan Tadeusz – A. Mickiewicz
- Żona modna – I. Krasicki